Net Sıfır Sanayi Yasası İkincil Mevzuatlar

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) tarafından Bölge Müdürlüğümüze iletilen T.C. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü’nün Net Sıfır Sanayi Yasası İkincil Mevzuatlar konulu yazısında;

“Avrupa Komisyonu tarafından, 2024/1735/AB sayılı Net Sıfır Sanayi Yasası (Net Zero Industry  Act-NZIA) Tüzüğü kapsamında, 23 Mayıs 2025 tarihinde ikincil mevzuatlar ve bir bildiri kabul edilmiştir. Bahse konu mevzuatlar 18 Haziran 2025 tarihinde AB Resmi Gazetesinde yayınlanmış olup yayımlanmasından 20 gün sonra yürürlüğe girecektir.
Söz konusu düzenlemeler ile AB sanayisinin daha dayanıklı ve rekabetçi hale getirilmesi, karbon ayak izinin azaltılması, net-sıfır teknolojilerin üretiminin artırılması ve temiz teknoloji alanındaki rekabet avantajının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Bu çerçevede, bahse konu ikincil mevzuatlar aşağıda sıralanmakta olup bir örneği ekte sunulmaktadır:
1. Yenilenebilir Enerji İhalelerinde Fiyat Dışı Kriterlere İlişkin Uygulama Tüzüğü, AB ülkelerinin yenilenebilir enerji kaynaklarını devreye almak için düzenleyecekleri ihalelere ilişkin kurallar kapsamında, uygulanması gereken fiyat dışı kriterlerin ayrıntılarını belirlemektedir. Bu kapsamda, fiyat haricinde, sorumlu iş uygulamaları, siber güvenlik ve veri güvenliği, projenin tamamen ve
zamanında teslim edilme kapasitesi ve ihalenin sürdürülebilirlik ve dayanıklılık katkısı da değerlendirilecektir. Söz konusu kriterler, 30 Aralık 2025 itibarıyla, ülkelerin ihale hacimlerinin %30’una (veya AB ülkesi başına yılda 6 GW’a) uygulanmak zorundadır.

2. NZIA Kapsamında Kullanılan Nihai Ürün ve Temel Bileşenlerinin Dayanıklılık İlkesine Katkılarına Göre Listelenmesine İlişkin Yetkilendirilmiş Tüzük’te, net-sıfır teknoloji nihai ürünleri ve bunlara ait temel spesifik bileşenler listelenmektedir. Söz konusu liste ile “dayanıklılık”a ilişkin fiyat dışı kriterin zorunlu olarak uygulanmasını gerektirebilecek ürünler veya bileşenler tanımlanmaktadır.

3. Stratejik Proje Seçim Kriterlerine İlişkin Uygulama Yönetmeliği ile net-sıfır teknoloji üretim projelerinin, belirli avantajlar sağlayan “net-sıfır stratejik proje” statüsü kazanması için AB ülkelerince uygulanacak proje seçim kriterleri belirlenmektedir. Stratejik projelere, ulusal düzeyde ‘öncelikli statü’ verilerek hızlı idari işlem ve finansal danışmanlık sağlanacaktır. Komisyon, idari
yükü azaltmak için üye ülkelere başvuru sürecinde Komisyon’un konuya ilişkin internet sitesini kullanmalarını tavsiye etmektedir. Stratejik projelerin belirlenmesine yönelik olarak, teknoloji ile
eklenen üretim kapasitesinin, türünün ilk örneği mi yoksa mevcut en iyi teknoloji üretim kapasitesi mi olduğu ve eklenen üretim kapasitesinin önemli olarak kabul edilip edilemeyeceğine yönelik
standartlar belirlenmektedir.

Öte yandan, C/2025/3236 sayılı, nihai ürünlerin ve farklı üçüncü ülkelerden gelen temel bileşenlerinin AB’ye arzındaki paylarını gösteren Komisyon Bildirimi, aynı tarihte yayınlanmış olup, bahse konu mevzuatın bir örneği ekte sunulmaktadır. Bildirim ile, kamu alımları, yenilenebilir enerji ihaleleri ve diğer kamu müdahalelerinde dayanıklılık odaklı fiyat dışı kriterin uygulanması ve teknoloji kaynaklarının çeşitlendirilmesi amacıyla bilgiler sağlanmaktadır. Ayrıca, söz konusu bilgilerin, üye devletlerin stratejik proje statüsüne uygun net-sıfır teknoloji üretim projelerini değerlendirmelerine de yardımcı olması öngörülmektedir.” denilmektedir.

İlgili yazının eklerine https://drive.osbuk.org/s/m2MHNrja7wjr3p3?dir=undefined&openfile=740120  adresinden ulaşabilirsiniz.